Η μαθησιακή διαδικασία είναι το αποτέλεσμα συγχρονισμού φυσικών μηχανισμών του παιδιού. Με αυτή την έννοια, κάθε διδακτική προσέγγιση χρειάζεται να λαμβάνει υπόψη τη μοναδικότητα του νοητικού δυναμικού και της ψυχοσύνθεσης κάθε παιδιού όπως και τις τυχόν «ιδιαιτερότητες» του.
Ο όρος Μαθησιακές Δυσκολίες αναφέρεται σε κάθε είδους ιδιαιτερότητες και αδυναμίες που παρεμποδίζουν τη μαθησιακή διαδικασία. Αφορούν την παραγωγή του προφορικού και γραπτού λόγου, τη διατήρηση της προσοχής και τους μαθηματικούς υπολογισμούς. Συνήθως γίνονται αντιληπτές όταν το παιδί πάει σχολείο και συνδέονται με τις αδυναμίες που παρουσιάζονται στα γλωσσικά μαθήματα και στα μαθηματικά. Οι πιο συχνές αιτίες των μαθησιακών δυσκολιών είναι τα μαθησιακά κενά, οι αισθητηριακές ή συναισθηματικές διαταραχές, η νοητική υστέρηση, η υπερκινητικότητα κ.α.
Ξεχωριστή κατηγορία μαθησιακών δυσκολιών αποτελούν οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, όπως η Δυσλεξία, η Δυσορθογραφία, η Δυσαναγνωσία και η Δυσαριθμησία. Είναι μια εγγενής ιδιαιτερότητα που αφορά συγκεκριμένες διεργασίες του εγκεφάλου, οι οποίες σχετίζονται άμεσα με τις δεξιότητες που ζητά το σχολείο.
Στα χρόνια του Δημοτικού, αν το παιδί δυσκολεύεται στην ανάγνωση, ή κάνει αδικαιολόγητα ορθογραφικά λάθη, ή μαθαίνει κάτι σήμερα και δεν το θυμάται αύριο, σημαίνει ότι χρειάζεται υποστήριξη για τη μαθησιακή διαδικασία. Χρειάζεται τους δικούς του ρυθμούς, τα δικά του χρονικά περιθώρια ώστε να ωριμάσουν συγκεκριμένες διεργασίες του εγκεφάλου, αντίθετα με την εγκαθιδρυμένη νοοτροπία του ‘δεν προσπαθεί αρκετά’.
Ο εκπαιδευτικός, έχει το πιο σημαντικό ρόλο στο να υποστηρίξει το παιδί κατά τη μαθησιακή διαδικασία:
- Καλό θα ήταν να διαπραγματεύεστε – συζητάτε με το παιδί με ποιον τρόπο, πού και πότε θα ήθελε να εξετάζεται προφορικά.
- Στην προφορική αξιολόγηση, βοηθήστε το παιδί με διευκρινιστικές και καθοδηγητικές ερωτήσεις.
- Στα διαγωνίσματα και στις εξετάσεις καλό θα ήταν να εξετάζεται το παιδί σε άλλο χώρο και χρόνο, και αφού προηγουμένως έχει μελετήσει και προετοιμάσει τις απαντήσεις του όπως και η υπόλοιπη τάξη.
- Να μη διορθώνονται τα ορθογραφικά λάθη, παρά μόνο στην άσκηση της ορθογραφίας.
- Ρωτήστε το παιδί να σας πει προφορικά τους γραμματικούς κανόνες και την ορθογραφία των λέξεων.
- Να μην επιμένετε ούτε να περιμένετε ότι αφού τα λέει σωστά, θα τα γράφει και σωστά.
- Να μη διορθώνονται τα φραστικά, γραμματικά και συντακτικά λάθη στα γραπτά.
- Να μη κατεβαίνουν οι βαθμοί επειδή το παιδί δε θυμάται ονόματα, ημερομηνίες, χρονολογίες, αριθμούς, διαστάσεις, προπαίδεια.
- Να δίνεται στο παιδί περισσότερος χρόνος για την ολοκλήρωση της γραπτής εργασίας ή του διαγωνίσματος.
- Να μην αξιολογείται η «λογική» αλληλουχία των σκέψεων του παιδιού, αλλά το περιεχόμενο του λόγου του, δηλαδή κατά πόσο σας δίνει –«έστω και ακατάστατα»- το ζητούμενο.
- Να εμπλέκετε συστηματικά το συγκεκριμένο μαθητή στον προφορικό λόγο κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας, ζητώντας του να τεκμηριώνει και να αιτιολογεί τα λεγόμενά του, για να εξασκείται στον προφορικό λόγο.
Ο μαθητής με δυσλεξία δε χρειάζεται συγκατάβαση – ούτε και είναι καλό για το παιδί να εξαιρείται ολότελα από τις γραπτές εργασίες.
Τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες δεν υστερούν σε τίποτα από τους υπόλοιπους μαθητές, απλώς ‘μαθαίνουν’, δηλαδή καταγράφουν – επεξεργάζονται – κατανοούν – οργανώνουν – απομνημονεύουν και μεταφέρουν τη γλώσσα (γραφοφωνημικό σύστημα και πληροφορίες) με το δικό τους τρόπο και ρυθμό.
Σοφία Ιατρίδου
Κοινωνιολόγος – Ειδ. Παιδαγωγός
