Η αντίληψη του χρόνου και ο προσανατολισμός στο χρόνο είναι δεξιότητες που δεν αναπτύσσονται στα παιδιά πριν την ηλικία των 5 ετών. Κατά την προσχολική ηλικία, αλλά και την πρώτη σχολική ηλικία, οι πρώτες χρονικές έννοιες αποκτούν νόημα μέσα από τις ρουτίνες.
Πώς ορίζεται όμως η έννοια της “ρουτίνας” με απλά λόγια; Θα λέγαμε ότι είναι ο συγκεκριμένος τρόπος που κάνουμε μία ή ένα πλήθος δραστηριοτήτων κάθε φορά. Στην ουσία επαναλαμβάνουμε τα ίδια βήματα κάθε φορά που κάνουμε την εκάστοτε δραστηριότητα.
Οι ρουτίνες είναι σημαντικές για όλους, αφού αποτελούν έναν εξαιρετικό βοηθό οργάνωσης. Καθημερινά, όλοι εκτελούμε ρουτίνες όπως για παράδειγμα την προετοιμασία ενός γεύματος, κάποια βήματα πριν τον βραδυνό ύπνο μας, κλπ.
Τα παιδιά επίσης, ιδιαίτερα με την ένταξή τους στο σχολικό πλαίσιο, καλούνται καθημερινά να εμπλακούν σε καθημερινές ρουτίνες. Βέβαια, πολλές φορές αυτό είναι αρκετά δύσκολο και οδηγεί σε τσακωμούς και γκρίνια. Σκεφτείτε τις αλλαγές που προκύπτουν, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, με το άνοιγμα του σχολείου και τις εξωσχολικές δραστηριότητες. Η μετάβαση από τη φάση των διακοπών στη φάση του σχολείου, μπορεί να είναι αγχωτική για τα παιδιά και επομένως να υπάρχει αναστάτωση στους ρυθμούς της οικογένειας.
Είναι τόσο σημαντικές οι ρουτίνες για τα παιδιά;
Ναι. Οι σχολικές και μη ρουτίνες καθοδηγούν τα παιδιά, καθώς δημιουργείται μία νοητή τάξη, ένα δομημένο πρόγραμμα για αυτά, το οποίο τα βοηθάει να οργανωθούν. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια και αυτονομία αφού μπορούν να προβλέψουν και να γνωρίζουν τι έρχεται στη συνέχεια. Μάλιστα, με τη χρήση των ρουτινών μπορούμε να αποφύγουμε και τα συχνά ξεσπάσματα!
Εξίσου σημαντικός θεωρείται και ο αντίκτυπός τους στην ενίσχυση της ψυχικής τάξης, θέτωντας τις βάσεις ακόμα και για την ενήλική ζωή: θα μάθουν να σχεδιάζουν με βάση τους στόχους τους, θα κατανοούν κανόνες και θα εκτελούν τα καθήκοντά τους ολοκληρωτικά!
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν;
Ένας καλός τρόπος να οργανώσουμε καλά μια ρουτίνα και κατ’ επέκταση να βοηθήσουμε τα παιδιά να λειτουργούν καλά μέσα σε αυτή, είναι να οπτικοποιήσουμε τα βήματα σε ένα πρόγραμμα.
Η ομάδα μας, έχει ετοιμάσει μια σειρά από παραδείγματα προγραμμάτων ρουτίνας για την προετοιμασία το πρωί, πριν το σχολείο όπως βλέπετε στις εικόνες παρακάτω:
Βλέπουμε ότι όλα τα βήματα είναι σε μια λογική σειρά. Δίπλα από κάθε βήμα είναι και ένα πλαίσιο ώστε να σημειώνουμε αν ολοκληρώθηκε το εκάστοτε βήμα και έτσι να συνεχίζουμε στο επόμενο. Όταν ολοκληρωθούν όλα, είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε για το σχολείο!
Μια καλή ιδέα θα ήταν, αφού εκτυπώσετε το πρόγραμμα που σας ταιριάζει, να το πλαστικοποιήσετε. Έπειτα, μπορείτε να το τοποθετήσετε σε ένα ευκρινές σημείο και με τη βοήθεια ενός μαρκαδόρου ασπροπίνακα να σημειώνετε κάθε βήμα που ολοκληρώνετε. Μετά μπορείτε να το καθαρίσετε ώστε να είναι έτοιμο για την επόμενη ημέρα!
Μπορείτε να “κατεβάσετε” τις εικόνες στο τέλος της σελίδας ώστε να τις εκτυπώσετε και να τις χρησιμοποιήσετε!
Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε πως το σημαντικό δεν είναι τόσο το πρόγραμμα, όσο το να ακολουθήσουμε μια σειρά! Σε αυτές τις ηλικίες το πρόγραμμα πρέπει να είναι ευέλικτο, και αλήθεια είναι πως κάθε παιδί έχει δικό του ρυθμό, κάτι το οποίο πρέπει να γίνεται σεβαστό και να λαμβάνεται υπόψη.
Επίσης, μη ξεχνάτε! Είναι πολύ σημαντικό να περνάτε καλά και να νιώθετε όμορφα σε ό,τι κάνετε με το παιδί σας! Το να ακολουθείτε ένα πρόγραμμα θα πρέπει να είναι διασκεδαστικό και όχι άλλη μια εργασία!
Συγγραφή: Δημιουργική Ομάδα “λόγος + πράξη”
Επιμέλεια: Δημήτρης Μπαλτούμας ΟΤ, SI, CBT