Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής (ΔΕΠ) και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), αποτελεί μία από τις συχνότερα εμφανιζόμενες και διαγνωσκόμενες διαταραχές σε παιδιά σχολικής ηλικίας.
Η ΔΕΠΥ είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή που έχοντας ως πρωτογενή χαρακτηριστικά τα συμπτώματα της απροσεξίας και της υπερκινητικότητας – παρορμητικότητας επιμένει στο χρόνο και μπορεί να προκαλέσει σημαντικές και ποικίλες δυσκολίες τόσο στο ίδιο το παιδί, όσο και στο περιβάλλον του.
Ένα παιδί με ΔΕΠΥ έχει σημαντικές δυσκολίες στις δεξιότητες οργάνωσης με αποτέλεσμα την χαμηλή απόδοση στις καθημερινές του δραστηριότητες και γενικότερη λειτουργική ενασχόληση.
Η ΔΕΠΥ είναι ένα σύνδρομο στο οποίο εμπλέκονται διαταραχές στο εκτελεστικό σύστημα του εγκεφάλου και κυρίως:
- Στην αυτορρύθμιση (εσωτερική, εξωτερική).
- Στο ρυθμό (αργός, γρήγορος).
- Στην οπτική και ακουστική αντίληψη.
- Στη μνήμη (βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη).
- Στην αντιληπτική «αφύπνιση» και εγρήγορση.
- Στην αναχαίτιση.
Η εντύπωση που προκαλούν τα παιδιά με ΔΕΠΥ, είναι αυτή του δύσκολου και ατίθασου παιδιού που δεν μπορεί τίποτα να κάνει σωστά, ενώ βρίσκεται συνεχώς σε κίνηση.
Όμως υπάρχουν δυο βασικά σημεία που αγνοούνται:
α) ότι το παιδί δεν το θέλει που φέρεται έτσι, υποφέρει κι αυτό όπως και οι άλλοι και ας μην είναι άμεσα εμφανές
και β) ότι μόνο μια συνδυασμένη αγωγή που παρέχεται στα πλαίσια μιας διεπιστημονικής ομάδας μπορεί να φέρει αποτελέσματα.
10 συμβουλές για την ανάπτυξη δεξιοτήτων οργάνωσης
Σας παραθέτουμε 10 συμβουλές για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων οργάνωσης που αφορούν όχι μόνο παιδιά αλλά και εμάς, τους ενήλικες. Όταν είμαστε οργανωμένοι, οι πιθανότητες να έχουμε μια πιο ομαλή και ορθή λευτουργία μέσα στην ημέρα μας, είναι σημαντικά αυξημένες.
- Προτεραιότητες. Σκέψου ποια δεξιότητα οργάνωσης είναι πιο απαιτητική για σένα και επικεντρώσου εκεί. Μη σκέφτεσαι ότι θα αλλάξουν όλα σε μια μέρα!
- Χρήση ημερολογίου. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας μπορείς να συγκεντρώσεις όλα όσα χρειάζεται (προθεσμίες, μαθήματα, εξετάσεις, κοινωνικές υποχρεώσεις) να θυμάσαι. Μπορεί αυτό να γίνει και γραπτά, αν σου αρέσουν οι έγγραφες σημειώσεις. Ωστόσο, το κατάλληλο application προσφέρει επιπλέον χαρακτηριστικά όπως η υπενθύμιση.
- Χρήση κωδικοποίησης με χρώματα. Για να διαχωρίσεις σημειώσεις από διαφορετικά μαθήματα, αντικείμενα, ρούχα και άλλα έγγραφα. Το κάθε χρώμα σηματοδοτεί μια ξεχωριστή κατηγορία π.χ. Ο μπλε φάκελος έχει μόνο τις φωτοτυπίες της Γλώσσας ενώ ο κόκκινος μόνο φωτοτυπίες Γερμανικών.
- Χρήση ηχητικών υπενθυμίσεων. Ξυπνητήρια σε ρολόι, κινητό, tablet, Η/Υ κλπ πάντα σε βοηθούν να ανακαλείς έγκαιρα όσα έχεις να κάνεις και να προετοιμάζεσαι κατάλληλα.
- Χρήση οπτικών υπενθυμίσεων. Αγαπημένη οπτική υπενθύμιση είναι τα ποστ-ιτ. Μπορείς να κολλήσεις γραπτές υπενθυμίσεις στο laptop σου, σε πίνακα ανακοινώσεων ή και στο ψυγείο!
- Δημιουργία ρουτίνας. Για να μην ψάχνεις τελευταία στιγμή αντικείμενα όπως κλειδιά, κινητό, γυαλιά ή της σημειώσεις των Αρχαίων καλύτερα να θέσεις συγκεκριμένες θέσεις για καθένα από αυτά. Έτσι μειώνονται οι πιθανότητες να ξεχάσεις κάτι που χρειάζεσαι ή να καθυστερήσεις στο μάθημα ψάχνοντας το.
- Προετοιμασία. Ετοίμασε την τσάντα και τα ρούχα σου από το βράδυ και όχι το πρωί λίγο πριν πας στο σχολείο/πανεπιστήμιο. Απελευθερώνει αρκετό χρόνο για την πρωινή σου ρουτίνα.
- Χρήση προτύπων και παραδειγμάτων. Ειδικά σε περιόδους υψηλών απαιτήσεων και πίεσης (π.χ. εξετάσεις) με στόχο τις καλές επιδόσεις είναι χρήσιμο να αναζητάς παραδείγματα εργασιών, εκθέσεων, διαγωνισμάτων κλπ. Τώρα είναι σίγουρο ότι κατανοείς τι θα συμπεριλάβεις στη μελέτη σου και που θα δώσεις περισσότερη έμφαση.
- Πρόγραμμα. Ξεκίνα κάθε μέρα με μια λίστα που περιέχει όλα όσα χρειάζεται να κάνεις. Από το βράδυ συγκέντρωσε σε μια λίστα όσα πρέπει να διεκπεραιώσεις την επόμενη μέρα. Αν προκύψει κάτι επιπλέον μπορείς να το καταγράψεις εκ νέου και να είσαι οργανωμένος/-η.
- Μην παραιτείσαι!! Για να αυτοματοποιηθεί μια δράση χρειάζεται εξάσκηση, υπομονή και χρόνο.
Ελπίζουμε οι πληροφορίες και συμβουλές, να σας βοηθήσουν στο να καταφέρετε να είστε πιο αποδοτικοί μέσα στην ημέρα σας και να αναπτύξετε τις ικανότητες οργάνωσης στον καλύτερο δυνατό βαθμό.
Συγγραφή: Δημήτρης Μπαλτούμας ΟΤ, SI, CBT
