Τι είναι η παιγνιοθεραπεία;

Η παιγνιοθεραπεία είναι ένα μοντέλο ψυχοθεραπείας, που ανήκει στις θεραπείες μέσω τέχνης. Αξιοποιεί τη φυσική ανάγκη του παιδιού να εκφράζεται και να μαθαίνει τον κόσμο γύρω του αλλά και μέσα του, παίζοντας.

Τα παιδιά πολλές φορές δυσκολεύονται στο να εκφραστούν κατάλληλα για τα πράγματα που τα ενοχλούν. Κάποιες φορές, δεν γνωρίζουν τις λέξεις για να περιγράψουν τι αισθάνονται ή τι σκέφτονται.

Στην εμπειρία της θεραπείας μέσω παιχνιδιού, τα παιχνίδια είναι σαν τα λόγια και το παιχνίδι είναι η γλώσσα του παιδιού. Όταν τα παιδιά μπορούν “να παίξουν” και να επικοινωνήσουν το πώς αισθάνονται σε κάποιον που καταλαβαίνει, νιώθουν καλύτερα επειδή τα συναισθήματά τους έχουν απελευθερωθεί.

Μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά μαθαίνουν πώς να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους με κατάλληλους τρόπους, να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους, να λαμβάνουν αποφάσεις αλλά και να αποδέχονται την ευθύνη αυτών των αποφάσεων.

Μέσα στη «παιχνιδιάρικη» ατμόσφαιρα που δημιουργείται, τα παιδιά κατανοούν την πραγματικότητα που βιώνουν και γνωρίζουν καλύτερα τον εαυτό τους.

Η Θεραπευτική Διαδικασία

Στη θεραπευτική διαδικασία χτίζεται ένα περιβάλλον ασφάλειας και αποδοχής στο οποίο τα παιδία μπορούν να εκφράσουν ελεύθερα τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους, χωρίς τον φόβο της κριτικής ή της απόρριψης.

Οι παρεμβάσεις του θεραπευτή, προσαρμοσμένες στις ατομικές ανάγκες του παιδιού, παρέχουν τη συναισθηματική υποστήριξη ώστε το παιδί να απελευθερωθεί από αρνητικές εμπειρίες και συναισθήματα. Εμπειρίες και συναισθήματα που συχνά, μπλοκάρουν τη διαδικασία της μάθησης αλλά και την εξέλιξή του.

Στις θεραπευτικές συνεδρίες μέσα από μια ποικιλία από επιλεγμένα παιχνίδια (μικρές φιγούρες ζώων, άμμο, μουσικά όργανα, κούκλες, πηλός, υλικά για χειροτεχνίες κ.α.), το παιδί εκφράζεται και αντιλαμβάνεται τις  ανάγκες, τις επιθυμίες αλλά και τις αναξιοποίητες ικανότητές του.

Μερικές από τις τεχνικές δημιουργικής έκφρασης που χρησιμοποιούνται στην Παιγνιοθεραπεία είναι οι εξής:

  • Η δημιουργική απεικόνιση
  • Η θεραπευτική αφήγηση
  • Η γλυπτική
  • Τα παιχνίδια ρόλων
  • Ο χορός
  • Η κίνηση
  • Η ζωγραφική
Η παιγνιοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά για το παιδί:
  • Στη διαχείριση θεμάτων στην συμπεριφορά
  • Στην αντιμετώπιση συναισθηματικών δυσκολιών
  • Στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και της ψυχικής ανθεκτικότητας
  • Στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων
  • Στη δημιουργία διαπροσωπικών σχέσεων

Το παιδί χρησιμοποιεί το παιχνίδι με βάση τις δικές του ικανότητες και το δικό του ρυθμό, ώστε να εκφράσει συμβολικά τις ανησυχίες του, τις επιθυμίες και τους φόβους του.

Η συνεργασία θεραπευτή και γονέα είναι σημαντική για την εξέλιξη της θεραπευτικής διαδικασίας.

Συγγραφή: Κατερίνα Γκουρνέλου, Παιγνιοθεραπεύτρια.

Επιμέλεια: Δημήτρης Μπαλτούμας, ΟΤ, SI, CBT.