Δημιουργία θετικού κλίματος και εμπιστοσύνη στο παιδί
- Δεν χρειάζεται πίεση. Ιδιαίτερα σε κάτι που δυσκολεύει και πολλές φορές φοβίζει το παιδί. Πρέπει να δείχνουμε ότι το δεχόμαστε με όλα τα αδύνατα και δυνατά στοιχεία. Ότι είμαστε δίπλα του σε κάθε δύσκολη απόφαση και προσπάθεια. Δώστε του να καταλάβει ότι αναγνωρίζετε πως καταβάλει προσπάθεια. Επίσης μην το ενοχλείτε και μην ελέγχετε τη δουλειά του. Η επιτυχία ή η αποτυχία εξαρτώνται από τη δική του προσπάθεια και αυτό είναι κάτι που πρέπει να μάθει.
- Δημιουργούμε κλίμα σταθερότητας. Σταθερές συνήθειες όπως πχ. διάβασμα ενός παραμυθιού κάθε βράδυ δίνουν στο παιδί καταφύγιο σε κάθε δύσκολη περίοδο.
- Δομούμε την ημέρα του παιδιού ώστε να έχει ένα σημαντικό προσανατολισμό. Γνωρίζει το παιδί με αυτό τον τρόπο τις υποχρεώσεις του και τις εκτελεί ανεξάρτητα, γλιτώνουμε τις πιεστικές συζητήσεις αλλά και η προσπάθεια να ξυπνήσουμε κάθε φορά το ενδιαφέρον του παιδιού ελαχιστοποιείται αφού το παιδί έχει συνηθίσει να κάνει τις εργασίες σε συγκεκριμένο χρόνο και χώρο.
- Καλό θα ήταν το παιδί να έχει σταθερά πρόσωπα αναφοράς. Δεν θα πρέπει να το αφήνετε με διαφορετικά πρόσωπα κάθε φορά, ακόμα και αν πρόκειται για την μπέιμπι-σίτερ.
Χώρος εργασίας
- Θα πρέπει ο χώρος εργασίας να είναι φωτεινός, αλλά να μην βρίσκεται μπροστά σε παράθυρο γιατί αυτό λειτουργεί διασπαστικά. Επίσης, σκεφτείτε το χρώμα του χώρου. Το κόκκινο τονώνει αλλά μπορεί να προκαλέσει και επιθετικότητα, ενώ το μπλε και το πράσινο ηρεμούν!
- Το γραφείο και η καρέκλα θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στο ύψος του παιδιού.
- Επίσης, η οργάνωση βοηθά πάρα πολύ. Ένα τακτοποιημένο γραφείο με όλα τα απαραίτητα υλικά άμεσα διαθέσιμα, βοηθά το παιδί να συγκεντρώνεται στο ουσιώδες.
- Οργανώστε με το παιδί ένα ημερολόγιο με όλες τις εργασίες που πρέπει να γίνουν. Έτσι αποφεύγεται το στρες της τελευταίας στιγμής.
- Προτιμήστε αν δεν είναι εφικτό να γίνονται η εργασίες με φυσικό φώς, τις λάμπες daylight lamps. Το τεχνητό φώς κουράζει.
- Φροντίστε στα διαλείμματα το παιδί να κινείται. Ένα σχοινάκι ή ένα τραμπολίνο δωματίου θα βοηθήσουν να αποβάλει την συσσωρευμένη ενέργεια και να καθαρίσει ξανά το μυαλό του!
- Τέλος, απομονώνουμε διασπαστικούς παράγοντες όπως θόρυβο από τηλεόραση, ηλεκτρικές σκούπες κλπ! Τα αδερφάκια βγαίνουν έξω όση ώρα το παιδί κάνει τις εργασίες του!
Διαλείμματα και ξεκούραση
- Προγραμματίστε κάποια διαλείμματα κάθε μέρα. Σε αντίθετη περίπτωση ο οποιοσδήποτε ελεύθερος χρόνος θα γεμίζει από κάποια δραστηριότητα.
- Μοιράστε τις πολύπλοκες εργασίες σε μικρότερα κομμάτια τα οποία όμως δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 20 και 40 λεπτά ανάλογα με την ηλικία του.
- Παίξτε το παιχνίδι «αγαλματάκια» – όποιος αντέξει περισσότερη ώρα χωρίς να μιλήσει και να κάνει θόρυβο είναι ο νικητής. Στη συνέχεια μπορούμε να συνεχίσουμε να κάνουμε φασαρία!
- Βοηθήστε το παιδί να κατανείμει σωστά το χρόνο του, φροντίζοντας να κάνει αρκετά διαλείμματα.
- Αν το παιδί δυσκολεύεται να χαλαρώσει, προσπαθήστε να χαλαρώσετε μαζί πίνοντας ένα ρόφημα ή κρατήστε το παιδί στην αγκαλιά σας ήρεμα, διηγηθείτε του ιστορίες και ακούστε τις δικές του.
Επαρκής ύπνος
- Ορίστε σταθερή ώρα που το παιδί θα πέφτει για ύπνο με απόκλιση της μιας ώρας ώστε το παιδί να μπορεί να αποφασίζει μόνο του την ακριβή ώρα του ύπνου.
- Θα πρέπει να απαγορευτεί η τηλεόραση στο παιδικό δωμάτιο, αλλά και μια ώρα πριν τον ύπνο το παιδί δεν θα πρέπει να βλέπει τηλεόραση, να είναι στον υπολογιστή και γενικά να κάνει κάποια εργασία. Αντίθετα δημιουργήστε κάποιες σταθερές συνήθειες όπως το να διαβάσετε μαζί ή μόνο του κάποιο βιβλίο ή να πιει ένα ζεστό χαλαρωτικό ρόφημα.
- Φροντίστε ώστε το παιδί να έχει αρκετό χρόνο για να ξυπνήσει το πρωί και να πάει στο σχολείο, βόλτα κλπ.
- Επίσης γύρω από το παιδικό δωμάτιο θα πρέπει να υπάρχει ησυχία και να απομακρύνετε ενοχλητικούς παράγοντες όπως ο ήχος της τηλεόρασης.
Περισσότερη κίνηση
- Το παιδί θα πρέπει να παίζει καθημερινά, αν είναι δυνατόν, έξω στη φύση.
- Η τακτική ασχολία με ένα άθλημα είναι πολύ σημαντική επίσης καθώς το παιδί γίνετε μέλος μιας ομάδας, μαθαίνει να διατηρεί την ψυχραιμία του αλλά και να σέβεται τους άλλους αποκτώντας εμπειρίες που θα το βοηθήσουν και στο σχολείο.
- Αξιοποιήστε σαν οικογένεια όλες τις δυνατότητες για καθημερινή κίνηση. Βόλτες στο πάρκο, οικογενειακοί περίπατοι, ποδήλατο-βόλτες μαζί με το παιδί!
- Επίσης, μικρές κινήσεις μπορούν να έχουν μεγάλα αποτελέσματα: ο συντονισμός μικρών κινητικών ομάδων (πχ παλάμη και δάκτυλα) εκτός του ότι βοηθά στην ανάπτυξη της λεπτής κίνησης, αυξάνει την αντοχή και την ικανότητα συγκέντρωσης.
Υγιεινή διατροφή
- Τα γεύματα αποτελούν βασικό σημείο αναφοράς για όλη την οικογένεια. Προσπαθήστε να κάθεστε όλοι μαζί στο τραπέζι.
- Προτιμάτε ποικιλία φρέσκων και ποιοτικών τροφών. Φαγητά τύπου Fast Food, γκοφρέτες, αναψυκτικά κλπ. Θα ήταν καλό να αποφεύγονται. Ανεβάζουν απότομα το σάκχαρο στο αίμα, και το παιδί νοιώθει κούραση. Αντίθετα, δημητριακά, φρούτα, λαχανικά αλλά και τροφές πλούσιες σε Ωμέγα-3 (ψάρια του γλυκού νερού, όπως σκουμπρί, σολομός κλπ) και φοσφατιδυλσερίνη (αυγά και πιο σποραδικά συκώτι), περιέχουν θρεπτικά συστατικά, διασπώνται με αργούς ρυθμούς και προσφέρουν ενέργεια για μεγαλύτερα διαστήματα.
- Φροντίστε το παιδί να καταναλώνει πολλά υγρά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η επαρκής κατανάλωση υγρών είναι σημαντική προς αποφυγή «αφυδάτωσης» του εγκεφάλου
Χρήση των ΜΜΕ
- Θα πρέπει να υπάρχουν σαφείς κανονισμοί και χρονικά όρια. Θα πρέπει εσείς οι ίδιοι να είστε παράδειγμα για τα παιδιά. Η τηλεόραση δεν θα πρέπει να λειτουργεί όλη την ημέρα.
- Η τηλεόραση στο παιδικό δωμάτιο απαγορεύεται. Επίσης δεν θα πρέπει το παιδί να βλέπει τηλεόραση ή να παίζει στον υπολογιστή μια ώρα πριν τον ύπνο. Ακόμα δεν θα πρέπει παιδιά σχολικής ηλικίας να παίζουν πάνω από μια ώρα την ημέρα ηλεκτρονικά παιχνίδια και αν παίζουν θα πρέπει να κάνουν διάλλειμα κάθε 30 λεπτά για το ίδιο διάστημα. Σε κάθε περίπτωση πάνω από δύο ώρες την ημέρα ειναι απαγορευτικό.
- Ο ελεύθερος χρόνος του παιδιού θα πρέπει να γεμίζει με δημιουργικά και ενδιαφέροντα πράγματα όπως χειροτεχνίες, αθλητισμό αλλά και παιχνίδι μαζί σας. Είναι πολύ σημαντικό.
Και τέλος…
- Μην παραφορτώνετε το παιδί σας! Σχηματίστε μιλώντας με τον εκπαιδευτικό του και άλλους εμπλεκόμενους στην εκπαίδευσή του, μια ρεαλιστική εικόνα για τις δυνατότητες του και κινηθείτε βάσει αυτής.
- Βοηθήστε το να ανεξαρτητοποιηθεί. Παιδιά που τα βρίσκουν όλα έτοιμα, δύσκολα εμπιστεύονται τον εαυτό τους για οποιαδήποτε δουλειά.
- Καθορίστε σαφή όρια: η ικανότητα να βάζει κατά μέρος τις ανάγκες του, αποτελεί βασική προϋπόθεση για συγκεντρωμένη και αποδοτική εργασία.
- Ελέγξτε τις εργασίες του παιδιού αφού τελειώσει. Μην επεμβαίνετε αμέσως όμως. Δώστε χρόνο ώστε να ψάξει και να διορθώσει μόνο του τα λάθη ή δώστε του μικρές πληροφορίες για το πού είναι το λάθος. Έχει παρατηρηθεί ότι η επιτυχία της μάθησης ενισχύεται, όταν τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να διορθώνουν μόνα τους τα λάθη τους.
- Τα παιδιά της Α’ και Β’ δημοτικού δεν θα πρέπει να δουλεύουν πάνω από 30 λεπτά, Γ’ και Δ’ δημοτικού 60 λεπτά, μέχρι την Στ’ Δημοτικού 90 λεπτά και μεγαλύτερα παιδιά 120 λεπτά. Βέβαια σε περιπτώσεις όπως διαγωνίσματα και εξετάσεις, δικαιολογείται η περισσότερη εργασία.
Δημήτρης Μπαλτούμας
Εργοθεραπευτής SIT – Ειδικός Παιδαγωγός
