Πλαστελίνες, σκορ τέσσερα, τούνελ και πολλά ακόμη παιχνίδια παίζουν τα παιδιά όταν κάνουν εργοθεραπεία ή λογοθεραπεία. Γιατί, λοιπόν, οι θεραπευτές χρησιμοποιούν το παιχνίδι όταν εργάζονται με παιδιά;
Η απάντηση είναι εύκολη: Το παιχνίδι είναι η ‘δουλειά του παιδιού’ (Bundy and Lane, 2012 and Alesandrini, 1949), είναι αυτό που κάνουν τα παιδιά. Μαθαίνουν μέσα από τις εμπειρίες του παιχνιδιού, αλληλεπιδρώντας με τα αντικείμενα, το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Τα παιδιά εξερευνούν, φαντάζονται και ανακαλύπτουν καθώς πειραματίζονται με το χώρο, το μέγεθος, το σώμα, την ισχύ, τη δύναμη, το χρόνο, το χρώμα, το σχήμα, την απόσταση και πολλά άλλα ακόμη. Αναπτύσσουν μια ποικιλία δεξιοτήτων μέσω του παιχνιδιού, η οποία είναι σχεδόν τυχαία, καθώς τα παιδιά δεν συνειδητοποιούν ότι μαθαίνουν ενώ παίζουν.
Το παιχνίδι είναι διασκεδαστικό και παρέχει ένα έμφυτο κίνητρο στα παιδιά, τα οποία συνεχίζουν να παίζουν (Parham, 2008). Όταν ένα παιδί ασχολείται με μια δραστηριότητα που είναι διασκεδαστική, θα το παρακινήσει να επαναλάβει τη δραστηριότητα ή να πειραματιστεί με παραλλαγές της δραστηριότητας. Το εσωτερικό κίνητρο που δημιουργείται στο παιδί για να συνεχίζει να παίζει, το βοηθά να συνδεθεί και να αντιληφθεί καλύτερα με τον κόσμο (Cornelli Sanderson, 2010).
Πως ο θεραπευτής χρησιμοποιεί το παιχνίδι στην θεραπεία!
Μετά από μια αναλυτική αξιολόγηση, ο εργοθεραπευτής σε συνεργασία με άλλους (γονείς, δασκάλους, άλλους θεραπευτές) θα θέσει τους στόχους για το παιδί. Με βάση αυτούς τους στόχους, σχεδιάζονται και οι συνεδρίες στις οποίες χρησιμοποιούνται διαφορετικά μέσα θεραπείας.
Οι δραστηριότητες πρέπει να δημιουργούν την κατάλληλη πρόκληση για το παιδί, ώστε να επεκτείνει τις δεξιότητες του. Οι δραστηριότητες μπορεί να περιλαμβάνουν τρόπους αντιστάθμισης των δυσκολιών, παροχή πρόσθετης υποστήριξης ή τροποποίηση των δραστηριοτήτων, εάν χρειάζεται.
Το παιχνίδι χρησιμοποιείται ως μέσο για την επίτευξη των στόχων ή μπορεί να είναι και το ίδιο στόχος.
Το παιχνίδι ως μέσο για την επίτευξη στόχων.
Οι εργοθεραπευτές είναι αρμόδιοι να κάνουν ανάλυση εργασίας και δραστηριότητας. Κάθε παιχνίδι ή δραστηριότητα ‘αναλύεται’ με σκοπό την κατανόηση των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την εκτέλεσή της. Επίσης, εντοπίζονται οι δεξιότητες στις οποίες εκπαιδεύεται ένα παιδί όταν εκτελεί συγκεκριμένες δραστηριότητες και πώς αυτές μπορούν να διαφοροποιηθούν και να προσαρμοστούν στις ανάγκες του παιδιού.
Μέσα στη θεραπεία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων και παιχνιδιών, οι στόχοι όμως είναι συγκεκριμένοι.
Το παιχνίδι σαν στόχος.
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, το παιχνίδι είναι παιδική υπόθεση και οι εργοθεραπευτές παρατηρούμε και αξιολογούμε το πώς παίζουν τα παιδιά. Πώς κρατούν, πιάνουν ή απελευθερώνουν αντικείμενα; Πώς κινούν τα χέρια και τα πόδια τους; Πώς αλληλεπιδρούν τα παιδιά με τα αντικείμενα; τα εξερευνούν, τα χειρίζονται, βάζουν φαντασία; Πώς αλληλεπιδρούν τα παιδιά με άλλα παιδιά; κοινωνικές δεξιότητες, παράλληλες, συνεργατικές; Πώς διευκολύνει το περιβάλλον το παιχνίδι;
Πως μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να μάθουν μέσα από το παιχνίδι; Ο ρόλος ενός εργοθεραπευτή είναι να βρει ακριβώς την δραστηριότητα που ταιριάζει στο παιδί σας.
Στο σπίτι, μπορείτε και εσείς να μάθετε στο παιδί σας μέσω του παιχνιδιού!
- Αυτοσχεδιάστε! Δημιουργήστε παιχνίδια από πράγματα που θα βρείτε στην αυλή ή στο πάρκο βοηθάνε σε ένα ευφάνταστο παιχνίδι.
- Ανανεώστε τα παιχνίδια, ανά τακτά διαστήματα! Κρύψτε μερικά σε ένα κουτί και στη συνέχεια ανταλλάξτε τα με τα παιχνίδια που έχουν παίξει πιο πρόσφατα.
- Δοκιμάστε νέα πράγματα! Ενθαρρύνετε τα παιδιά να παίξουν με ένα παιχνίδι το οποίο δε θα επέλεγαν.
Τμήμα Εργοθεραπείας, Λόγος και Πράξη
Βιβλιογραφία:
Alesandrini, N. A. (1949). Play – A child’s world. American Journal of Occupational Therapy, 3, 9-12.
Bundy, A.C. and Lane, S.J. (2012). Kids can be Kids: A Childhood Occupations Approach.
Cornelli Sanderson, R. (2010). Towards a New Measure of Playfulness: The Capacity to Fully and Freely Engage in Play . Dissertations. Paper 232. http://ecommons.luc.edu/luc_diss/232
Parham, D. (2008). Play and Occupational Therapy in L.D. Parham & L.S.Fazio (eds) Play in occupational therapy for children (2nd edition).St Louis: Mosby pp 3- 39
πηγή: “Functional Skills for Kids: 12 month series by Paediatric Occupational and Physical Therapists”. πηγή: https://www.yourkidsot.com/
